Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Δεν προσέξαμε καλά τον διάλογο που είχε με τον Αμερικανό υπουργό Εσωτερικών, αρμόδιο για θέματα Ενέργειας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μπροστά στις ανοιχτές κάμερες προ εβδομάδων. Και, το κυριότερο, δεν εμβαθύναμε στο ρεπορτάζ. Περιοριστήκαμε σε μάλλον επαρχιακής φύσεως πανηγυρισμούς που, επιτέλους, ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ μάς έδωσε «σημασία». Ενώ στην πραγματικότητα έδωσε σημασία στα εθνικά συμφέροντά του, στην προστασία τους και την προαγωγή τους. Τι μας διέφυγε; Δύο πράγματα.
Το πρώτο: δεν παρατηρήσαμε ότι ο Αμερικανός αξιωματούχος δεν πρόφερε τη λέξη «Chevron» ούτε μία φορά, μία μέρα μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρίας σε θαλασσοτεμάχια εξόρυξης υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης. Οι εταιρίες προφανώς και κάνουν γεωπολιτική. Πολλές φορές υπογράφουν και διεθνείς συμφωνίες. Δύο πολυεθνικές εταιρίες υπέγραψαν την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ (όταν οι δύο χώρες δεν μιλιούνταν), την οποία επέβλεψε στο παρασκήνιο και ο βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Εϊμος Χοκστάιν. Διόλου απίθανο το μοντέλο να εφαρμοστεί και στην περίπτωσή μας. Αλλά, στην προκειμένη περίπτωση, ο Αμερικανός υπουργός δεν είπε λέξη. Προφανώς γιατί η Chevron έχει ανοιχτά μέτωπα και συμφέροντα στη Λιβύη. Και εκεί θα κάνει έρευνες. Αυτό που προέταξε ο Αμερικανός αξιωματούχος ως στόχο είναι η πλήρης απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και η αντικατάστασή του σε ποσοστό 70% των αναγκών της αγοράς από προμήθειες-μαμούθ σε αμερικανικό αέριο. Και εδώ, όμως, δεν προσέξαμε ότι ο διώκτης των Ρώσων κύριος Μητσοτάκης δεν έφερε στα χείλη του τη φράση «τέλος εξάρτησης από το, κατά Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βρόμικο ρωσικό φυσικό αέριο». Και τούτο διότι σε αυτή τη «μοναχική δουλειά» που κάνει, όπως σχολίασε ο ίδιος στη ΔΕΘ, έμαθε ότι, αν κλείσεις τη ρωσική αγορά, δεν θα σου ανοίξει ποτέ ξανά. Και ότι ισχύει αυτό που είχε πει ο Χρήστος Φώλιας ως υπουργός Ενέργειας σε έναν Αμερικανό πρεσβευτή, γνωστό στους διπλωματικούς κύκλους των Αθηνών με το προσωνύμιο «βοσκός», τον Ντάνιελ Σπέκχαρντ: «Σαράντα χρόνια έμπορος, δεν ψώνισα ποτέ από έναν προμηθευτή».
Οι ειδήσεις λοιπόν ήταν στις σιωπές, όχι στις δηλώσεις.
Το δεύτερο πράγμα που μας ξέφυγε είναι τι ζήτησε ο Αμερικανός αξιωματούχος όταν έσβησαν τα φώτα και έφυγαν οι κάμερες. Μαθαίνουμε πως ενημέρωσε την κυβέρνηση πως η δέσμευση που ανέλαβε η πρόεδρος της Κομισιόν στον πρόεδρο Τραμπ, να αγοράσει φυσικό αέριο ύψους 250 δισ. ευρώ από την Αμερική, ισχύει στο ακέραιο και θα υλοποιηθεί. Ενημέρωσε ότι οι ΗΠΑ κατασκευάζουν άλλους πέντε σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου στον Κόλπο της Αμερικής, με συνέπεια ο αριθμός τους να αυξηθεί σε 20 και ότι σύντομα θα δύνανται να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της Ευρώπης σε ενέργεια. Ενημέρωσε, τέλος, ότι οι τιμές του αερίου αυτού, που θα μεταφέρεται με πλοία LNG προς Βορρά αλλά και στο εσωτερικό της πατρίδας μας, είναι τριπλάσιες από του ρωσικού. Το οποίο σημαίνει ότι θα αυξηθεί υπέρμετρα το κόστος παραγωγής των ελληνικών βιομηχανιών και, μετά βεβαιότητος, θα πληγούν η ανταγωνιστικότητα και οι εξαγωγές της ελληνικής οικονομίας – εννοείται και της ευρωπαϊκής.
Η άσκηση αυτή είναι από εθνικής απόψεως πραγματικά ενδιαφέρουσα. Για δύο λόγους: Συνειδητοποιούμε τώρα πως αυτοί που είχαν σηκώσει τη «σημαία» και μας πίεζαν φορτικά να απαλλαγούμε από την εξάρτηση του ρωσικού μονοπωλίου (προκαλώντας ακόμη και την πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή), τώρα αυτοί οι ίδιοι ορθώνουν τη σημαία του αμερικανικού μονοπωλίου, που είναι μάλιστα τρεις φορές πιο ακριβό από το ρωσικό! Τότε απειλούσαν ότι θα μας «ρίξουν» επειδή αγοράζουμε ρωσικό, τώρα απειλούν να μας ρίξουν αν δεν αγοράζουμε αμερικανικό! Εν ολίγοις, με αυτή τη λογική, η μάχη που δώσαμε ήταν για να αλλάξουμε αφεντικό. Και, μάλιστα, χωρίς εθνικά ανταλλάγματα. Πάντως, όχι για την απεξάρτηση από τον Πούτιν.
Την ώρα μάλιστα που διατυπώνονταν αυτές οι γραμμές, οι ΗΠΑ μάς ζητούσαν και άλλα: να διώξουμε τους Κινέζους, που έβαλαν «πλάτη» για να μείνουμε στο ευρώ το 2012, από το λιμάνι του Πειραιά για να έρθουν οι άλλοι. Χωρίς να μας λένε τι θα δώσουν αυτοί οι «άλλοι». Το «δωρεάν», ως γνωστόν, «πέθανε». Συνειδητοποιούμε όμως και κάτι ακόμη: ότι καλείται να εξαρτηθεί η Ελλάς ενεργειακά από μια χώρα που ευρίσκεται αυτή τη στιγμή εσωτερικά σε τροχιά μεγάλης αστάθειας. Αμερικανός καθηγητής υποστήριζε προχθές σε άρθρο του ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα κηρύξει τον στρατιωτικό νόμο στην Αμερική εντός τριμήνου. Εάν το αποτέλεσμα αυτής της αστάθειας είναι να διακοπούν ή να περιοριστούν δραματικά οι ροές ενέργειας από την Αμερική προς την Ευρώπη κάποια στιγμή λόγω… εμφυλίου, μπορεί να αναλογιστεί κανείς ποιες θα είναι οι συνέπειες του αμερικανικού μονοπωλίου για τις επιχειρήσεις μας και για τον λαό μας;
Κορυφαίοι οικονομικοί παράγοντες του τόπου θέτουν ένα απλό ερώτημα: «Ποιος έδωσε νομιμοποίηση σε αυτή την κυβέρνηση να περάσει αυτή τη θηλιά γύρω από τον λαιμό του έθνους; Από πού την αντλεί; Ρώτησε κανέναν η κυβέρνηση;» Η απάντηση είναι «όχι». Αλλά η ερώτηση πρέπει να τεθεί υπόψη και της αγοράς αλλά και του εκλογικού σώματος. Η Ελλάς έχει δημοκρατία – ακόμη. Και πάντως όχι δικτατορία. Δεν μπορεί να κάνει καθένας ό,τι θέλει.
*Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ στις 21/09/2025.
